AMARCORD

 (amarcord)

(ascolta in viva voce)

ERA L’ANNÀDA DU MÌLANOV’CÈNTUS’TTÀNTADÖI...

A ciamàva ca ‘ngiùria d “Gammareddu”, ma dìntra a stà paròdda ggh’era‘n s’nt’mént affettuös ch’trabuccàva!
U p’rchì jé m’avéa ‘nv’ntàit cössa ‘ngiùria vu di sùb’t. P’ppìna avéa u vìzi d cuntè ‘n fàtt e ‘n m’nù dòp dìsgea u precìs cuntràri. Ompùru, cum’nzàva a fè ‘na còsa, pöi s’n’p’ntéa dònca turnàva ‘ndarrèna ‘ncav i so’ passi. A nòstra canuscénza cap’tià ddassùsa, n’tra i vàddi du Pièmont e, p’ess ciù precìsi, ‘ndo paìs d Ceres...n’mènz i sciùri culurìti e i stéddi alpìni di muntàgni ch’avév’mu ‘ntòrn. Pròpiu n’com disg’nu i paròddi da canzöngh

“Lassù, sulle montagne,fra boschi e valli d’or..” Era u més d s’ttémbr du mìlanov’centus’ttàntadöi, dònca anu passàit quaràntacìncu anni d dda prima vòta ch’n’ ‘ncuntramu e aöi sunu trént’anni ch’nan n’v’döma!! Iédda era ciù p’ccìdda d mi d döi anni,ma cössa d’fferènza d’ità nan cuntà mai nènt p’niàutri! A st’otta però v dumannè “Ma ch’ ggh fasgèanu döi s’gnur’nèddi fréschi fréschi d d’plòma mag’stràu, mai prima d tànn n’sciùi föra du pròpriu paìs (ch’ p’ mi era Cìazza n’ S’cìlia e p’ièdda era Casarano n’Puglia) n’ménz i vàddi sciurösi d Lanzo e i muntàgni du Piemont?!

Quànn a scarì r’vè a l’ist’tùt Broglia d Ceres, unna jé avèa r’vait ‘ncòch giörn anànzi, già ad a prima ucciàda vitti ‘na p’cciutèdda sprovvìsta e ‘mpùru tantìcchia scantà. ‘Nta so fàcci p’ns’rösa spuntàv’nu döi oggi rànni e marröi ch’dumannàv’nu aiùt e cunòrt...E ciù d ‘na vòta cap’tià ch’jè gghiu desci! U Broglia, accuscì s ciamàva l’ist’tùt unna jè e P’ppìna avév’mu truvàit travàggh, era na scòla s’tuada ‘nto menz a tanti arbuli ch’ggh dèv’nu n’ariàta d fr’schézza. Pa v’rtà d fr’schézza dìntra u Broglia nan ggh n’era mànch tantìcchia, p’richì i carusétti ch’ frequentav’nu cössa scòla, avéanu ognedùngh ‘ncòch d’fétt mentàu e i stìssi famìgghi nan ggh dasgèv’nu cont. Jè e P’ppìna avév’mu u còmp’t d guardèli e d cumàtt cu iéddi da mattìna a sera. P’ nan parrè di nuittàdi passàiti ‘nbiànch, v’sgìngh a cösta o cödda carusètta ch’avéa ‘ncòch malànn o ch’ nan putea p’gghiè sonn.

Putè mag’nè a rànna d’f’curtà mia e d P’ppìna no truvè’n danànzi a certùni malattìi mai s’ntùi num’na prima...’ncas’mai dd’zzùi sövra i libri. E quànti autri nuittàdi passàiti a cuntè’n i p’nséri e i d’s’ dèri di nòstri vìnt anni! Empùru a ciàng pa dduntanànza da nòstra famìgghia! ‘Nto s’lènziu du sonn di carusètti, jé e P’ppìna s’tati ‘na vòta ‘nta mi “stretta” e ‘na vòta ‘nta so, parràv’mu fìtt fitt da nòstra v’ìta ddassùsa, dduntàngh do paìs...Vìnt anni èr’nu pochi ma jé, senza savèr’lu, stàva cum’nzann a ciantè i rad’càti ‘nto t’rréngh du Piemont unna defàtti ora stöi...ma sèmpr cu cör taccàit a Ciàzza!

Turnöma a mi e P’ppìna dìntra a “stretta”. Cössa era ‘n quarrà du durm’tòri di nostri carusétti, accuscì p’cciddu ch’s ciamava “stretta”. Da f’n’strèdda da mia camarèdda jé v’dea u campanèr da crèsgia ch’era s’tuada pròpiu v’sgìngh o Broglia. Era u so scampàniu ch’ m rall’gràva u cör e tanti autri vòti mu fasgèa ciàng!! Cöss annètt d travàggh o Nord Itàlia fu a sp’riènza nùm’r ungh sötta ogn pönt d vìsta...Fu p’niàutri döi föm’ni còm u s’rvìgh m’l’tari pi masculi e ancöra aöi, ch’nan avöma ciù vìnt anni, na r’gurdöma còm a nòstra secönna nàsc’ta!

Ora, p’sottascriv a rànna malancunìa d costi raccönti, ggh vulèss Lucio Battisti cu so “Il mio canto libero”.Era a canzöna ch’ a mi e a P’ppìna piasgèa scutè quànn, ‘nte nòstri muménti d l’bertà, n’annàv’mu a r’fuggè ‘nto bar d Sèrgiu... cu so jukebox...cu so
Amaro San Simone...ompùru raidivòti, cu dözz , vérd Génépy.

Rosalba Termini
Settembre 2017

Io sono Giusi

Oh mamma, oh mamma!... mi torna in mente tutto, come in flash bak, come in un sogno!.... la mia vita comincio' cosi, poiche' prima ero solo un' appendice di una madre chioccia che mi faceva soffrire di rimorsi se solo mi allontanavo da lei, sia pure per andare a scuola. Non so esprimere la grande emozione in cui sono affogata leggendoti, cara Rosalba! Posso solo dirti " grazie" per avermi dato la forza di " restare" e di apprendere da te l' ottimismo e il coraggio di " osare" ad entrare nella vita vera. Ci sono persone che ti scivolano addosso come l' acqua, altre che segnano il proprio destino e rimarranno scolpite nella mente e nel cuore come pietre preziose incastonate nel metallo! Tu, Rosalba, sei la mia prima pietra su cui ho costruito quel tempio che si chiama VITA

La tua per sempre Gammaredda

appendice ad AMARCORD